تاكى كاردى يا ضربان قلب افزايش يافته

ناگهان اتفاق مى‏افتد؛ حتى از وضعيت قلب‏تان آگاهى نداريد كه ناگهان شروع به ضربان شديد مى‏كند. 72 ضربه در دقيقه به 180 - 120 ضربه مى‏رسد. ممكن است نفس‏تان هم بگيرد و در حالى كه دچار وحشت شديد، حالت تهوع پيدا كنيد، حتى ممكن است تعريق كنيد.
پزشك شما مى‏گويد كه دچار تاكى كاردى )به ضربان قلب بالاتر از 100 در دقيقه گفته مى‏شود( شده‏ايد و به اصطلاح علمى‏تر تاكى كاردى حمله‏اى دهليزى، هر چند وقت يك بار دهليز قلب مقدارى از كنترل خارج مى‏شود. دهليز، اتاقكى در قلب است كه خون را از سياهرگ‏ها دريافت مى‏كند و به داخل بطن پمپاژ مى‏كند. دهليز داراى يك ريتم ثابت مى‏باشد كه ممكن است سه بار سريع‏تر از حالت عادى شود.
در زير راه‏هايى را مى‏يابيد كه ممكن است در موقع حمله به شما كمك كند:

آرامش خود را حفظ كنيد.
 

تاكى كاردى را به عنوان يك چراغ قرمز چشمك زن در نظر بگيريد كه مى‏گويد: از هر كارى كه انجام مى‏دهيد. دست برداريد؛ آرامش خود را حفظ و استراحت كنيد. در حقيقت استراحت كردن بهترين راه توقف حمله است.

مانور واگ را امتحان كنيد.
 

سرعت و شدت ضربان قلب شما به وسيله‏ى اعصاب سمپاتيك و پاراسمپاتيك )عصب واگ( كنترل مى‏شود؛ هنگامى كه قلب سريع مى‏زند، اعصاب سمپاتيك )سيستمى است كه به بدن هشدار مى‏دهد كه سريع‏تر عمل كند( غالب است. كارى كه شما بايد انجام دهيد كنترل بهتر اعصاب پاراسمپاتيك است.
اگر عصب واگ را تحريك كنيد، يك روند شيميايى را ايجاد مى‏كنيد كه مثل اثر ترمز روى تايرهاى ماشين، سرعت ضربان قلب را كاهش مى‏دهد.
يك راه رسيدن به اين حالت، نفس عميق كشيدن و فشار آوردن به خود است؛ درست مثل زمانى كه در دستشويى شكم‏تان كار مى‏كند.

به محل شريان كاروتيد سمت راست برسيد.
 

ماساژ شريان كاروتيد سمت راست، مانور ديگرى روى عصب واگ مى‏باشد؛ سعى كنيد محل ماساژ نزديك فك باشد.

به اثر شيرجه اعتماد كنيد.
 

هنگامى كه پستانداران دريايى به سردترين مناطق آب شيرجه مى‏روند، ضربان قلب‏شان به طور خود به خود آهسته مى‏شود. اين يك راه طبيعى براى حفظ قلب و مغزشان است؛ شما نيز مى‏توانيد مشابه اين كار را با پر كردن وان حمام از آب يخ و قرار دادن سر براى يك يا دو ثانيه در داخل آن انجام دهيد. دكتر ميورا مى‏گويد: گاهى وقت‏ها اين تكنيك، جلوى تاكى كاردى را مى‏گيرد.

خوردن قهوه را ترك كنيد.
 

خوردن كولا، چاى، شكلات، قرص‏هاى تغذيه‏اى و يا هر نوع محركى را قطع كنيد. مصرف بيش از حد محرك‏ها مى‏تواند تاكى كاردى دهليزى حمله‏اى را ايجاد كند.

مراقب هيپوتالاموس خود باشيد.
 

آن چه در مغز مى‏گذرد، مخصوصا مغز ميانى، بر قلب اثر دارد. به همين علت بايد با مصرف غذاى درست، ورزش كافى و طرز فكر مثبت تا ثبات، هيپوتالاموس خود را تقويت كنيد و كنترل لازم را براى سيستم عصبى خودكار خود داشته باشيد.
سيستم عصبى خودكار بدن، دو زير مجموعه دارد: سيستم سمپاتيك كه به جز گوارش تمام مكانيسم‏ها و واكنش‏هاى داخل بدن را سريع مى‏كند و سيستم پاراسمپاتيك. استرس، رژيم غذايى ضعيف و آلوده كننده‏ها كنترل هيپوتالاموس را بر سيستم خودكار بدن كاهش مى‏دهند و باعث غلبه سيستم سمپاتيك و يا افزايش سرعت واكنش‏هاى بدن مى‏شوند.
شما مى‏توانيد با كنترل هيپوتالاموس به سيستم خودكار بدن كمك كنيد.
وعده‏هاى غذايى منظم و سالم بخوريد و شيرينى‏جات كم مصرف كنيد.
اگر شما يك وعده غذايى اصلى خود را مصرف نكنيد و به جاى آن شكم خود را با شيرينى‏جات و شكلات پر كنيد، ترشح و فعاليت آنزيم‏هاى پانكراس براى جذب اين قند زيادى، افزايش مى‏يابد. سپس انسولين خون بالا مى‏رود و دچار افت قند خون واكنشى مى‏شويد. غده‏هاى فوق كليه آدرنالين را ترشح مى‏كنند تا ذخيره گليكوژن كبد را تجزيه كند. آدرنالين افزايش ضربان قلب و احساس وحشت مى‏شود.

برنامه غذايى را با سوخت و ساز بدن هماهنگ كنيد.
 

افرادى كه داراى متابوليسم )سوخت و ساز( سريع هستند بايد غذاهاى پروتئينى بيشترى مصرف كنند؛ هضم غذاهاى پروتئينى طولانى‏تر است و كمك مى‏كند تا از افت شديد قند خون جلوگيرى شود. هنگامى كه قند خون افت كند، فرآيندى كه در بالا شرح داده شد اتفاق مى‏افتد.

آرام و خونسرد باشيد.
 

دكتر لادر مى‏گويد: متوجه رابطه‏اى بين افراد كمال‏گرا و ترقى‏خواه و تشنه‏ى موفقيت و تاكى كاردى حمله‏اى دهليزى شده است؛ به طور كلى اين افراد، همان كسانى هستند كه دچار سردردهاى ميگرنى مى‏شوند. در اين افراد، مكانيسم‏هاى هدايت قلبى تشديد مى‏شود و تحريك بيش از حد آدرنالين (15) را دارند.
استرس مى‏تواند منجر به هدايت عصبى خود به خودى قلب و از دست رفتن ريتم ثابت آن شود. چگونه مى‏توانيم جبران كنيم؟ از تكنيك‏هاى آرام‏بخشى )RELAXATION( پيشرفته استفاده كنيد.

به اندازه‏ى كافى منيزيم مصرف كنيد.
 

منيزيم، محافظ سلولهاست. منيزيم در سلول‏هاى عضلات قلب به حفظ توازن اثر كلسيم كمك مى‏كند؛ هنگامى كه كلسيم وارد سلول‏ها مى‏شود، باعث تحريك انقباض سلول‏هاى عضلانى مى‏شود. منيزيم در مركز آنزيمى قرار دارد كه كلسيم را به خارج پمپ مى‏كند؛ اين ماده تحريك پذيرى قلب را كاهش مى‏دهد. منيزيم در غذاهايى نظير سويا، ميوه‏هاى مغزدار، لوبيا و سبوس يافت مى‏شود.

سطح پتاسيم را بالا نگه داريد.
 

پتاسيم ماده‏ى ديگرى است كه به كاهش ضربان قلب و تحريك پذيرى فيبرهاى عضلانى كمك مى‏كند. اين ماده معدنى در سبزيجات به وفور يافت مى‏شود و مصرف كافى آن زياد سخت نيست؛ اما اگر شما سديم بالايى مصرف مى‏كنيد و يا از مسهل‏ها و مواد ادرارآور استفاده مى‏كنيد، ممكن است پتاسيم بدن از بين برود.

هشدار پزشكى
 

مسايل خطرناك )آريتمى(
 

توجه كنيد؛ ما نمى‏خواهيم بى‏جهت شما را نگران كنيم. اگر قلب، ضربان عادى خود را از دست داده است، فورا به پزشك مراجعه كنيد؛ تنها پزشك شما مى‏تواند بين تاكى كاردى دهليزى حمله‏اى و انواع جدى‏تر آريتمى‏هاى ديگر تشخيص بگذارد.
تاكى كاردى بطنى، يك مثال از نوع جدى‏تر تاكى كاردى است )بطن محفظه‏اى است كه خون را به داخل سرخرگ‏ها پمپ مى‏كند(. ميزان خونى كه قلب به داخل سرخرگ‏ها پمپ مى‏كند ممكن است به شدت كاهش يابد و احساس ضعف كنيد، عرق بريزيد و حتى غش كنيد.

ورزش كنيد.
 

افرادى كه اغلب ورزش نمى‏كنند، ضربان قلبى حدود 80 دارند؛ هنگامى كه شروع به يك مقدار پياده‏روى مى‏كنند ضربان قلب آن‏ها به 160 تا 170 مى‏رسد. سپس با يك مقدار آماده سازى ضربان قلب آنها در شروع مجدد به 60 تا 65 مى‏رسد.
ورزش همچنين، مقاومت شما را به ترشح آدرنالين افزايش مى‏دهد و حالت تهاجم را از بين مى‏برد و شما را به وضعيت طبيعى و سال برمى‏گرداند.
منبع : دايرة المعارف پزشك خانواده ،گروه مولفان انستیتوسلامتی آمریکا

پي‌نوشت‌ها:
 

15- آدرنالين: هورمونى كه از غده فوق كليه ترشح مى‏شود
* انتشارات سپهر اندیشه - 1387